Selectieve vallen voor de Aziatische hoornaar
Met de selectieve val voor de Aziatische hoornaar (Vespa Velutina) vangen we tijdens verschillende periodes in het jaar individuen en vermijden we zoveel als mogelijk bijvangst van andere insecten.
Insecten in de problemen
Onze insecten zitten in de problemen. In de afgelopen decennia is wereldwijd een alarmerende afname van insectenpopulaties waargenomen, dit heeft ook gevolgen voor ons en onze biodiversiteit. Deze onmisbare wezentjes spelen een cruciale rol in de bestuiving van gewassen, het afbreken van organisch materiaal en het voeden van talloze andere dieren. Factoren zoals habitatverlies, pesticiden, klimaatverandering en vervuiling dragen bij aan hun achteruitgang.
Met dat in gedachten is het belangrijk dat we de Aziatische hoornaar afvangen, zonder schade toe te brengen aan de andere insecten en bestuivers.
Toezicht houden
Monitoring kan op elk moment van het jaar worden uitgevoerd.
Aziatische hoornaars zijn actief (maart/april tot eind november/begin december: van de kersenbloesem tot de eerste zware vorst.
De monitoring kan zowel actief als passief zijn.
Actieve monitoring
Bij actieve monitoring bied je met opzet iets aantrekkelijks aan.
Dagelijkse monitoring is van essentieel belang om bijvangst van nuttige insecten te minimaliseren, ook de gevangen insecten moeten opnieuw vrijgelaten worden.
Hoe verwijder ik insecten uit een selectieve val? Zet de val een uurtje in de ijskast, de insecten vallen in slaap. Haal de Aziatische hoornaar eruit en plaats deze in de diepvries. De andere insecten kan je dan opnieuw buiten vrijlaten.
Passieve monitoring
Ook zonder aas kan je de aanwezigheid van de Aziatische hoornaar vaststellen.
Je kan volgende plaatsen observeren:
- natuurlijke nectarbronnen (bijv. cameliabloemen, cotoneaster, engelwortel, klimop, …)
- sapbronnen (bijv. gewonde bomen, rijp fruit, afgevallen fruit, …)
- eiwitbronnen (bijv. bijenkasten, compostbakken, afval vlees- en viswinkels)
Het blijft belangrijk om te controleren op de aanwezigheid van de Aziatische hoornaar. Zo kan, als er een Aziatische hoornaar wordt gedetecteerd, het nest worden opgespoord en geneutraliseerd voordat er nieuwe koninginnen het nest verlaten.
Het vangen op verschillende tijdstippen heeft verschillende resultaten.
Springtrapping / lentevangst wordt gedaan om Aziatische hoornaarkoninginnen vroeg in het jaar te vangen en te doden.
De ideale timing is voordat ze een nest beginnen te bouwen, of voordat de eerste werksters verschijnen.
Zomer- / vroege herfstvangst wordt gedaan om de predatiedruk op bijenkolonies te verlichten: het zijn de werksters die gevangen worden.
Deze vangst vindt beste alleen plaats tussen bijenkorven, wanneer we proberen de predatiedruk op de bijenkasten te verminderen.
Deze exemplaren kunnen gebruikt worden om het nest op te sporen dmv de wiekpotmethode. Het nest opsporen blijft aangeraden om de predatiedruk te stoppen.
Late herfst- /wintervangst wordt gedaan om de individuen (mannetjes of koninginnen) te vangen en te doden voordat ze paren, of koninginnen voordat ze overwinteren.
De late herfstvangst geniet bij wetenschappers de voorkeur.
Het belangrijkste argument voor het vangen in deze tijd van het jaar is dat er minder insecten zijn, waardoor je wellicht een lagere bijvangst mag verwachten.
Verschillende soorten vallen
Er worden doorgaans 3 soorten vallen gebruikt.
- Wespenvallen verkrijgbaar in de winkel
- De zelfgemaakte plastic flessenval
- Val in de vorm van een doos (verkrijgbaar in de winkel of zelfgemaakt)
Welke soort er gebruikt wordt kan je kiezen. Het belangrijkste is dat elke val selectief is/gemaakt wordt.
Wat bedoelen we met selectief?
Een selectieve val is specifiek ontworpen om enkel de Aziatische hoornaar te vangen.
Het vereist enige zorg en aandacht voor detail, omdat je wilt voorkomen dat andere nuttige insecten worden gevangen en gespaard blijven.
Aanpassingen om een val selectief te maken
De aanpassingen omvatten
- De ingang klein maken (tussen 8 en 8,5 mm)
- Het vermijden van verdrinkende insecten door lokstof te gebruiken die in een spons of papier is gedrenkt ( bv. wonderspons, dennenappels, kurken,…)
Of door een gaasje tussen op het potje van de lokstof te plaatsen; - Onderin of aan de zijkant kleinere graatjes maken (5,5mm) om kleinere insecten te laten ontsnappen.
- Een val die je kan uit elkaar halen om de andere insecten terug vrij te laten.
- Het hebben van een gesloten bovenkant, dak of kap om te voorkomen dat de bodem volloopt met regen en zo de andere insecten verdrinken.
De kleur van het dak is belangrijk als de trechter er direct onder zit. De onderkant moet zwart zijn, zodat gevangen Aziatische hoornaar de trechter waar ze binnen kwam niet als uitgang ziet: ze associëren ontsnappen met licht.
Zelf een selectieve val maken
Benodigde materialen
- 1 doorzichtige plastic doos met deksel (wij gebruiken een opbergbox van 4,5 liter | 20 x 30 x 12 cm)
- 2 trechters (ideale doorgang is 8,5mm)
- 8 schroefjes met moer maat M3
- Gatenzaag van 95 mm
- Boormachine met boor van 3mm
Stappen
- Boor eerst de hoeken
- Boor of zaag de middelste opening
- Plaats het lokmiddel:
- Vul een potje met lokstof (3 gelijke delen bier, suiker en wijn of Trappit) (lente & herfst)
- Of leg stukjes vis/garnalen (eiwitten) (zomer)
- Als lokmiddel voor de Aziatische hoornaar.
- Zorg ervoor dat het lokmiddel gemakkelijk toegankelijk is en niet kan lekken.
- Plaats de val:
- Test de val meerdere keren zonder het klepmechanisme te vergrendelen om ervoor te zorgen dat de deur soepel opent en sluit.
- Pas indien nodig de positie van het lokmiddel aan.
- Controleer dagelijks
- Controleer de val dagelijks om ervoor te zorgen dat alleen Aziatische hoornaars worden gevangen.
- Laat andere insecten vrij.
